CHỦ TRÌ TRONG SINH HOẠT CHI BỘ

Sổ tay Xây dựng Đảng số 1-2013 có bài Vai trò người chủ trì trong sinh hoạt chi bộ, nêu ý kiến rằng “người chủ trì trong các cuộc sinh hoạt chi bộ có thể là đồng chí bí thư chi bộ hoặc đồng chí chi ủy viên được phân công”. Trên Sổ tay Xây dựng Đảng số 3-2013, trong bài Đảng bộ Công ty CP Cấp nước Phú Hòa Tân: Xây dựng niềm tin với khách hàng có chi tiết: “… nét mới của Đảng bộ đồng thời cũng nhằm phát huy năng lực lãnh đạo của mỗi đảng viên đó là thực hiện việc phân công đảng viên lần lượt tham gia chủ trì các kỳ sinh hoạt. Sự phân công này đã thổi luồng không khí mới vào các kỳ sinh hoạt như: nội dung đa dạng hơn, không khí sinh hoạt vui vẻ, cởi mở hơn…”. Là một đảng viên đang sinh hoạt ở chi bộ khu phố, tôi xin có vài ý kiến trao đổi về việc này.

Từ thực tế ở một đơn vị đã thấy việc phân công các đảng viên (luân phiên) chủ trì sinh hoạt chi bộ tạo ra những chuyển biến tích cực nên có phải điều này đáng xem là một mô hình mới hay không? Tôi nghĩ rằng, việc thay đổi người chủ trì chắc chắn tạo ra những nét mới trong các kỳ sinh hoạt. Bởi mỗi người với năng lực, tính cách, thói quen khác nhau có thể sẽ có cách điều hành khác nhau, từ việc phát biểu, gợi ý phát biểu đến “chốt lại” các vấn đề trọng tâm. Hơn nữa, các đảng viên được phân công chủ trì từ kỳ sinh hoạt lần trước chắc chắn sẽ phải chuẩn bị nội dung kỹ lưỡng, chuẩn bị tinh thần chu đáo để thực hiện tốt vai trò chủ trì của mình. Rõ ràng, cách làm này tạo ra tinh thần trách nhiệm một cách tích cực của mỗi đảng viên, điều mà có khi chính đồng chí bí thư hoặc cấp ủy viên trong tâm thế “đến hẹn lại lên” hoặc quá nhiều công việc khó thể hiện đầy đủ.
Tuy nhiên, tôi cũng có băn khoăn về hiệu quả thực sự của mô hình này. (Đây là nhận xét có tính chủ quan ở mức khái quát chung, hoàn toàn không có ý nhắc đến chi bộ cụ thể nào). Nếu nói rằng việc thay đổi thường xuyên người chủ trì làm nội dung đa dạng hơn, không khí sinh hoạt thoải mái, cởi mở hơn thì có phải trước đây khi đồng chí bí thư hoặc cấp ủy viên chủ trì thì cuộc sinh hoạt không thể hiện được điều đó? Và điều đó có nguyên nhân từ đâu, liệu có phải do sự chuẩn bị của cấp ủy và bí thư?
Từ điển tiếng Việt giải thích từ “chủ trì” như sau: “điều hành và chịu trách nhiệm chính về công việc”. Tôi nghĩ rằng cả hai vế “điều hành” và “chịu trách nhiệm chính” của một người không phải là bí thư hoặc chi ủy viên đều khó thực hiện. Bởi do vị trí của mình trong chi bộ, người đó khó có thể thuyết phục, định hướng, dẫn dắt, yêu cầu người khác suy nghĩ và hành động theo mục tiêu chung của chi bộ. Trong khi đó, bản thân đồng chí đó cũng khó có điều kiện để nắm bắt đầy đủ nội dung và mục tiêu hoạt động của chi bộ.
Nghiên cứu Hướng dẫn 09-HD/BTCTW ngày 2-3-2012 của Ban Tổ chức Trung ương về nội dung sinh hoạt chi bộ, tôi thấy Hướng dẫn này có ý nêu người chủ trì là bí thư hoặc cấp ủy viên được phân công, chứ không chỗ nào nói người chủ trì là các đảng viên khác. Tôi hiểu rằng, vì người chủ trì có thể điều phối, xử lý, ứng biến và định đoạt một số vấn đề trong cuộc sinh hoạt nên để cho bí thư hoặc cấp ủy viên được phân công (trong trường hợp có thể hiểu là đồng chí chi ủy viên đó được đồng chí bí thư ủy quyền) làm chủ trì là hợp lý nhất.
Cũng từ thực tiễn trên cho thấy, nếu cuộc sinh hoạt chi bộ nhàm chán, thiếu sinh động, chất lượng không cao, đảng viên ít phát biểu… có phần lớn trách nhiệm là của người chủ trì – tức bí thư hoặc cấp ủy viên được phân công. Trước hết là sự chuẩn bị. Nếu cứ “a thần phù” vào cuộc họp mà không có sự chuẩn bị trước một cách kỹ lưỡng, không có gợi ý trước cho một số đảng viên có công việc liên quan… mà mãi đến cuộc họp mới bắt đầu giải quyết thì chắc sẽ khó giải quyết rốt ráo. Sau nữa là thái độ, sự gợi ý, định hướng của người chủ trì. Nếu cách đặt vấn đề thiếu cởi mở, có ý áp đặt, ngại lắng nghe… thì hẳn các đảng viên khó mạnh dạn phát biểu, mà có phát biểu cũng thường nói theo kiểu “nước đôi” hoặc vô thưởng vô phạt. Cuối cùng là “nghệ thuật” chủ trì, đó là uy tín, là phong cách, là năng lực điều hành… sao cho đảm bảo thực hiện được đầy đủ các nội dung mà không làm cuộc họp kéo dài lê thê hay có thời gian “chết”, đồng thời làm mọi người thấy thoải mái, tạo ra một cuộc sinh hoạt chi bộ có ích thực sự đối với mỗi đảng viên.
Tóm lại, nên cân nhắc việc phân công các đảng viên luân phiên chủ trì các cuộc sinh hoạt chi bộ. Ở các cuộc sinh hoạt chuyên đề, có thể phân công một đảng viên (không phải là chi ủy viên) phụ trách chính để trình bày nội dung cơ bản của chuyên đề nhưng người chủ trì vẫn nên là bí thư hoặc chi ủy viên. Và dù ở trường hợp nào, người chủ trì cũng cần có sự chuẩn bị đầy đủ để cuộc sinh hoạt đạt kết quả tốt.