BIỂU DƯƠNG TRONG CHI BỘ

Khi kiểm điểm công việc trong tháng ở các kỳ sinh hoạt chi bộ, ngoài việc đánh giá mức độ hoàn thành để phê bình các cá nhân chưa hoàn tốt nhiệm vụ thì không thể bỏ qua việc biểu dương các đảng viên đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao hoặc đã có các thành tích nổi bật khác. Việc biểu dương không đơn thuần là một lời khen để người được khen lấy làm vui lòng mà chính là sự nhìn nhận, đánh giá có tính đảng của cấp ủy, của chi bộ.

Thông thường, trong các kỳ sinh hoạt, người chủ trì nói riêng, cấp ủy và cả chi bộ nói chung thường hạn chế lời khen và các hình thức biểu dương đồng chí mình đã có thành tích nổi trội. Có lập luận cho rằng, bổn phận đảng viên là phải luôn hoàn thành nhiệm vụ của tổ chức đảng phân công, giao phó, càng xuất sắc càng tốt; nếu không hoàn thành thì phải chịu phê bình, thậm chí kỷ luật, chứ đâu cần phải khen ngợi, biểu dương làm gì. Nhiều trường hợp, sự động viên mang tính hình thức, chỉ để động viên người được khen là chính, không có tác dụng khuyến kích đồng chí được khen nỗ lực hơn, cũng không động viên được các đảng viên khác phấn đấu. Thậm chí, khen chỉ để “vuốt ve” nhau, đánh lạc hướng nhau, để mở đầu cho một cuộc công kích nào đó.
Cần thấy rằng, khen thưởng có nhiều cấp độ, biểu dương bằng lời nói, bằng một tràng pháo tay, một câu ghi nhận trong biên bản, trong nghị quyết, hoặc trong phiếu đánh giá đảng viên cuối năm… là cấp độ đơn giản nhất. (Ngoài ra còn có các hình thức khác, như biểu dương trước toàn cơ quan, toàn đảng bộ, tặng giấy khen, bằng khen… kèm tiền thưởng hoặc lợi ích vật chất khác). Đơn giản nhưng không phải là không có ý nghĩa. Bởi biểu dương là hình thức tác động vào tinh thần, tình cảm, ý chí để đảng viên cảm thấy được tôn trọng, được ghi nhận sự phấn đấu, được đề cao…, để từ đó nỗ lực hơn trong thời gian tới, để tập thể và các đảng viên khác tự soi rọi lại mình mà cố gắng hơn. Sự biểu dương đúng cách không tạo ra cách hiểu là đề cao đảng viên này mà hạ thấp đảng viên khác. Sự biểu dương sẽ làm cơ sở để có những đánh giá tích cực hoặc có hình thức khen thưởng xứng đáng vào dịp tổng kết cuối năm hoặc trong các dịp sinh hoạt quan trọng (kỷ niệm, thực hiện cuộc vận động nào đó…).
Ngoài ra, xét yếu tố tâm lý, hầu như ai cũng muốn được khen (đúng). Do đó, một sự biểu dương hợp lý sẽ tạo ra một trạng thái tâm lý phấn khởi, phấn chấn, không chỉ thúc đẩy việc hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn trong thời gian tới mà còn tạo ra sự gắn kết, tâm lý vui vẻ, đoàn kết trong chi bộ, trong cơ quan, đơn vị.
Trên thực tế, không phải cấp ủy và cá nhân đồng chí chủ trì sinh hoạt chi bộ lúc nào cũng nhìn nhận đầy đủ ý nghĩa và vai trò của việc biểu dương đồng chí mình trong các kỳ sinh hoạt chi bộ. Do đó, có khi bỏ quên một lời khen hoặc khen “có cũng như không”, thậm chí còn phản tác dụng. Đây là điều đáng tiếc.
Vì vậy, trong các kỳ sinh hoạt chi bộ, việc biểu dương cần được quan tâm với một số chú ý:
Thứ nhất, biểu dương đúng người đúng việc. Trong họp chi bộ, sau khi kiểm điểm các công việc, người chủ trì nên có lời biểu dương (hoặc mời mọi người vỗ tay) đối với những đảng viên đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, hoặc có thành tích nổi bật ngoài những nhiệm vụ đã được phân công trước. Nguyên tắc là ai làm tốt thì được khen, chứ không vì chỉ có một cá nhân làm tốt mà khen cả nhóm hoặc cả tập thể thì lời khen đó giảm hoặc không còn ý nghĩa, bởi nó không có địa chỉ để nhận. Vì vậy, lời khen phải gắn với công việc cụ thể của cá nhân, chứ không khen theo kiểu “đồng chí A., đồng chí B. đã làm tốt nhiệm vụ” một cách chung chung.
Thứ hai, biểu dương phải kịp thời. Có kịp thời thì lời động viên, sự biểu dương mới có ý nghĩa cao. Do đó, trong kỳ sinh hoạt, các việc đã xảy ra phải được kiểm điểm và biểu dương ngay, tránh người làm tốt từ 2 – 3 tháng trước nhưng đến kỳ sinh hoạt này bí thư chi bộ mới nhớ và mới biểu dương thì sự biểu dương đó trở lên lạc lõng, thậm chí vô nghĩa. Trong một số trường hợp, không kịp thời còn phản tác dụng (chẳng hạn, đảng viên A. đã có thành tích 3 tháng trước nhưng chưa được khen, tháng vừa rồi có khuyết điểm, trước khi bị phê bình thì được khen cho việc cũ, thì lời khen đó chẳng những không động viên đồng chí A. mà còn làm đậm thêm khuyết điểm của đồng chí đó).
Thứ ba, biểu dương phải thật lòng. Biểu dương đúng người đúng việc và kịp thời phải nhằm vào việc khen ngợi, khuyến khích bản thân cá nhân được khen và kích thích sự nỗ lực của các đảng viên khác. Đó là một biểu hiện của sự thật lòng. Tuy nhiên, cách thể hiện sự biểu dương đó còn quan trọng hơn, như dân gian hay nói: của cho không bằng cách cho. Do đó, người chủ trì hoặc đảng viên trong chi bộ phát biểu phải bằng thái độ tôn trọng, tránh để người được khen hiểu là mình đang bị mỉa mai, chế nhạo. Chẳng hạn, nói “đồng chí C. bình thường làm việc rất chậm, hay sót việc, chưa chú tâm lắm, nhưng lần này hoàn thành rất tốt nhiệm vụ, đề nghị chi bộ biểu dương”, rõ ràng là “chê” đồng chí đó chứ không phải khen, do đó người được khen cũng chẳng lấy làm vui vẻ gì. Ngoài ra, phải tránh lợi dụng biểu dương để xuề xòa với nhau hay “khen qua khen lại” hoặc “khơi mào”, làm cơ sở để người khác công kích…
Thứ tư, biểu dương phải liên tục. Tính liên tục có nghĩa là ở các kỳ sinh hoạt, ai hoàn thành tốt nhiệm vụ đều được khen, bất kể nhiều đảng viên khác nhau hay chỉ có một đảng viên nào đó. Tức là, việc biểu dương không được “tùy hứng” hoặc theo “nhớ quên” mà phải là một nền nếp sinh hoạt thường xuyên, liên tục; đồng thời không vì đồng chí nào đó luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ nên… “thôi khen” vì “khen hoài sẽ nhàm”. Nền nếp này phải được duy trì ở tất cả các nhiệm kỳ với những người chủ trì khác nhau, nếu trong chi bộ có đảng viên xứng đáng được biểu dương.
Thứ năm, biểu dương kết hợp với phê bình. Điều này nên hiểu là biểu dương đồng chí làm tốt nhưng cũng đồng thời phê bình đồng chí làm chưa tốt, biểu dương đồng chí làm tốt ở lần này nhưng cũng đồng thời phê bình đồng chí đó làm chưa tốt ở lần khác, thậm chí vừa biểu dương mặt này nhưng cũng phê bình mặt khác. Đó là tính minh bạch, rạch ròi của sinh hoạt đảng nói chung và việc biểu dương nói riêng. Không nên xem biểu dương là một điểm cộng, phê bình là một điểm trừ, sẽ tự động cân bằng, mà phải cụ thể, rõ ràng, “việc nào ra việc đó”. Vì vậy, giả sử đồng chí bí thư có khuyết điểm mà không tự phê bình, tự nhận lỗi rồi bản thân đồng chí ấy chủ trì cuộc họp lại cũng không biểu dương ai, thì đó là đồng chí đã thực hiện chưa tốt nguyên tắc tự phê bình và phê bình cũng như tính chất của biểu dương.
Tóm lại, đã xem các biện pháp “nhắc nhở” là hình thức phê bình đối với đảng viên có sai sót nhưng chưa đến mức kỷ luật (bằng hình thức cụ thể, chính thức) thì ở chiều đối lại, việc “biểu dương” là hình thức động viên, khen ngợi đối với đảng viên đã có thành tích nhưng chưa đến mức được khen thưởng (bằng hình thức có văn bản). “Nhắc nhở” giúp đảng viên rút kinh nghiệm, điều chỉnh bản thân, đồng thời cảnh báo các đảng viên khác chú ý hơn thì “biểu dương” giúp đảng viên có thêm động lực phấn đấu, rèn luyện, đồng thời động viên, kích thích tinh thần nỗ lực của các đảng viên khác trong chi bộ. Vì ý nghĩa đó, các cấp ủy, bí thư chi bộ nên chú trọng đúng mức và đúng cách việc biểu dương trong các kỳ sinh hoạt chi bộ. Thực hiện tốt điều đó chính là thể hiện tính đảng: vừa nghiêm minh vừa thấu tình đạt lý, vừa nguyên tắc vừa tình người.

Tác giả bài viết: TRÚC GIANG
Nguồn tin: www.hcmcpv.org.vn